بر اساس تازه‌ترین گزارش‌ها و تحلیل داده‌های مالی Feedzai، بیش از ۵۷ درصد از بزرگسالان جهان در سال ۲۰۲۵ حداقل یک‌بار با نوعی کلاهبرداری آنلاین مواجه شده‌اند؛ رقمی که نسبت به سال ۲۰۲۴ بیش از ۱۲ درصد افزایش داشته است. این تحقیق تحت عنوان «فریب جهانی ۲۰۲۵» منتشر شده و داده‌های آن از ۴۶٬۰۰۰ فرد در ۴۲ کشور جمع‌آوری شده است که اعتماد به فضای آنلاین را در مقیاس جهانی تهدید می‌کند.

به گفته محققین، ۲۳ درصد از شرکت‌کنندگان اعلام کردند که در نتیجه این کلاهبرداری‌ها پولشان را از دست داده‌اند. میانگین ضرر گزارش‌شده در کشورهای توسعه‌یافته حدود ۱٬۲۶۰ دلار و در کشورهای درحال‌توسعه حدود ۴۸۰ دلار بوده است. در میان انواع فریب‌ها، کلاهبرداری‌های خرید اینترنتی (۵۴٪)، پیشنهادهای سرمایه‌گذاری جعلی (۴۸٪) و پیام‌های مربوط به جوایز و پول غیرمنتظره (۴۷٪) بیشترین سهم را داشته‌اند. مناطق آمریکای جنوبی، آفریقا و اقیانوسیه بالاترین نرخ قربانیان مالباخته را دارند، درحالی‌که اروپا و آمریکای شمالی بیشتر کلاهبرداری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را گزارش داده اند.

ابعاد روان‌شناختی این بحران نیز چشمگیر است. حدود ۶۹ درصد از قربانیان گفته‌اند پس از مواجهه با فریب‌های آنلاین، دچار اضطراب، بی‌خوابی یا از دست دادن اعتماد به فضای دیجیتال شده‌اند.

کارشناسان امنیت سایبری توضیح می‌دهند که این نوع آسیب، مشابه اثرات استرس پس از سانحه است و می‌تواند رفتار کاربران را در بلندمدت تغییر دهد. دکتر آندریا بوش، روان‌شناس فناوری در دانشگاه لیدن هلند، در این گزارش می‌گوید: «در عصر هوش مصنوعی، مرز میان واقعیت و جعل به‌قدری محو شده که حتی افراد آگاه نیز ممکن است قربانی شوند.»

تحلیلگران هشدار داده‌اند که ظهور فناوری‌هایی چون چت‌بات‌های جعلی، ویدیوهای deepfake و سیستم‌های پرداخت هوشمند بدون احراز هویت، به گسترش فریب‌ها کمک کرده است. بر اساس پیش‌بینی نیوزوایر، در صورت ادامه روند کنونی، تا سال ۲۰۲۷ نزدیک به ۷۰ درصد از کاربران اینترنت در جهان حداقل یک‌بار قربانی کلاهبرداری آنلاین خواهند شد. این نهاد پیشنهاد داده کشورها برای مقابله با موج فریب‌های دیجیتال، سازوکارهایی شبیه به «سازمان جهانی سلامت دیجیتال» تأسیس کنند تا از شهروندان در برابر این همه‌گیری جدید قرن بیست‌ویکم محافظت شود.

ترجمه: فاطمه رضائیان